- 1425
- 1399/09/12 - 02:14
- 65 views
بلوغ زودرس چیست ؟ یکی از مراحل و دوران زندگی که فرد در آن اتفاقات جدیدی را تجربه می کند ، بلوغ است . در این دوران اتفاقاتی در دختران و پسران خواهد افتاد به عنوان مثال در دختران بزرگ شدن پستان ها و رشد مو در برخی ار نقاط بدن و در پسران رشد مو پشت لب و تغییر در تن صدا . علاوه بر بلوغ ، نوعی دیگر بلوغ است که به بلوغ زودرس مشهور[…]
بلوغ زودرس چیست ؟
یکی از مراحل و دوران زندگی که فرد در آن اتفاقات جدیدی را تجربه می کند ، بلوغ است . در این دوران اتفاقاتی در دختران و پسران خواهد افتاد به عنوان مثال در دختران بزرگ شدن پستان ها و رشد مو در برخی ار نقاط بدن و در پسران رشد مو پشت لب و تغییر در تن صدا . علاوه بر بلوغ ، نوعی دیگر بلوغ است که به بلوغ زودرس مشهور است ، در واقع بلوغ زودرس هنگامی است که بدن شما خیلی زود شروع به تغییرات در بدن می کند . اگر بلوغ قبل از 8 سالگی در دختران و قبل از 9 سالگی در پسران شروع می شود ، بلوغ زودرس محسوب می شود .
در حقیقت دوران بلوغ ، دورانی است که در آن رشد سریع استخوان ها و عضلات ، تغییر در شکل و اندازه بدن و رشد توانایی تولید مثل بدن اتفاق می افتد .
تاکنون علت قطعی بلوغ زودرس یافت نشده است اما به ندرت ، برخی شرایط خاص ، مانند عفونت ها ، اختلالات هورمونی ، تومورها ، ناهنجاری های مغزی یا جراحات ، ممکن است باعث بلوغ زودرس شوند . درمان بلوغ زودرس معمولاً شامل دارو برای به تأخیر انداختن رشد بیشتر است. در این بخش از مقاله بی سی نیوز با ما همراه باشید تا با علائم و نحوه درمان بلوغ زودرس بیشتر آشنا شوید .
علائم بلوغ زودرس
دوران بلوغ و بلوغ زودرس با علائم و نشانه هایی همراه است که در دختران قبل از 8 سالگی و در پسران قبل از 9 سالگی اتفاق می افتد .
- رشد پستان و اولین قاعدگی در دختران
- بزرگ شدن بیضه ها و آلت تناسلی مرد ، موهای صورت و صدای عمیق تر در پسران
- رشد موهای شرمگاهی یا زیر بغل
- رشد سریع اعضای بدن
- آکنه
- بوی بدن بزرگسالان
علل بلوغ زودرس
علل و عوامل مختلفی در بلوغ زودرس ممکن است رخ دهد . برای درک اینکه بدانیم چه عواملی باعث بلوغ زودرس در برخی از کودکان می شود ،بهتر است که بدانید چه عواملی باعث شروع بلوغ می شود . در واقع مغز این فرآیند را با تولید هورمونی به نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) آغاز می کند .
هنگامی که این هورمون به غده هیپوفیز می رسد ( غده لوبیایی شکل کوچکی در پایه مغز شما ) منجر به تولید هورمون های بیشتری در تخمدان ها برای خانم ها (استروژن) و بیضه های مردان (تستوسترون) می شود .استروژن در رشد و نمو خصوصیات جنسی زنان نقش دارد اما تستوسترون مسئول رشد و نمو خصوصیات جنسی مردان است .
اینکه چرا این روند در برخی از کودکان از اوایل آغاز می شود ، به این مسئله بستگی دارد که آنها بلوغ زودرس مرکزی دارند یا بلوغ زودرس محیطی.
– بلوغ زودرس مرکزی
تاکنون علت این بلوغ مشخص نشده است . در واقع در بلوغ مرکزی زودرس ، روند بلوغ خیلی زود شروع می شود در غیر این صورت الگوی و زمان بندی مراحل کار طبیعی است . برای اکثر کودکان مبتلا به این بیماری ، هیچ مشکل اساسی پزشکی و هیچ دلیل قابل تشخیصی برای بلوغ زودرس وجود ندارد .
در موارد نادر ، بلوغ زودرس مرکزی ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
- تومور در مغز یا نخاع (سیستم عصبی مرکزی)
- نقص در مغز هنگام تولد ، مانند تجمع مایعات اضافی (هیدروسفالی) یا تومور غیر سرطانی (هامارتوم)
- تابش به مغز یا نخاع
- آسیب به مغز یا نخاع
- سندرم مک کون-آلبرایت – یک بیماری ژنتیکی نادر است که بر استخوان ها و رنگ پوست تأثیر می گذارد و باعث مشکلات هورمونی می شود .
- هیپرپلازی مادرزادی آدرنال ، گروهی از اختلالات ژنتیکی شامل تولید غیر طبیعی هورمون توسط غدد فوق کلیوی
- کم کاری تیروئید ، وضعیتی که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند .
– بلوغ زودرس محیطی
در حقیقت دلیل ابتلا به این نوع بلوغ ، وجود استروژن یا تستوسترون در بدن کودک شما است که باعث ایجاد این نوع بلوغ زودرس می شود.
در موارد بسیار نادر بلوغ زودرس محیطی بدون درگیری هورمونی در مغز شما (GnRH) رخ می دهد که به طور معمول شروع بلوغ را تحریک می کند. در عوض ، علت انتشار استروژن یا تستوسترون در بدن به دلیل مشکلات تخمدان ها ، بیضه ها ، غدد فوق کلیوی یا غده هیپوفیز است .
در دختران و پسران موارد زیر ممکن است منجر به بلوغ زودرس محیطی شود :
- توموری در غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز که استروژن یا تستوسترون آزاد می کند .
- سندرم مک کون-آلبرایت ، یک اختلال ژنتیکی نادر است که روی رنگ پوست و استخوان ها تأثیر می گذارد و باعث مشکلات هورمونی می شود .
- قرار گرفتن در معرض منابع خارجی استروژن یا تستوسترون ، مانند کرم ها یا پماد ها
در دختران ، بلوغ زودرس محیطی نیز ممکن است با موارد زیر همراه باشد:
- کیست های تخمدان
- تومورهای تخمدان
در پسران ، بلوغ زودرس محیطی نیز ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود :
- توموری در سلولهای تولید کننده اسپرم (سلولهای زایا) یا در سلولهای تولید کننده تستوسترون (سلولهای لیدیگ) .
- یک اختلال نادر به نام سندرم زودرس جنسی خانوادگی مستقل از گنادوتروپین ، که به دلیل نقص در یک ژن ایجاد می شود ، می تواند منجر به تولید زودرس تستوسترون در پسران شود که معمولاً در سنین 1 تا 4 سالگی رخ می دهد .
نحوه تشخیص بلوغ زودرس
در واقع برای تشخیص دقیق بلوغ زودرس باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی علائم فرزندتان به نوع بلوغ آن پی ببرد . پزشک در مرحله اول عوامل زیر را بررسی می کند :
- سابقه پزشکی کودک و خانواده
- انجام معاینه بدنی
- انجام آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون ها
- اشعه ایکس دست و مچ کودک شما نیز برای تشخیص بلوغ زودرس
این اشعه ایکس می تواند به پزشک کمک کند تا سن استخوان فرزند شما را تعیین کند که نشان می دهد استخوان ها خیلی سریع رشد می کنند یا خیر.
– تعیین نوع بلوغ زودرس
تعیین نوع بلوغ زودرس بسیار مهم است و در نحوه درمان می توان گزینه مناسبی برای آن انتخاب کرد . برای انجام این کار ، آزمایشی به نام آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) را انجام خواهد داد.
در این آزمایش ، پزشک نمونه ای از خون گرفته و سپس به کودک شما یک عکس حاوی هورمون GnRH می دهد . سپس آزمایشات خون بیشتری در مدت زمان مشخصی گرفته می شود تا نحوه واکنش هورمون ها در بدن کودک شما بررسی شود و همچنین در کودکانی که بلوغ مرکزی زودرس دارند ، هورمون GnRH باعث افزایش سایر سطح هورمون ها می شود. در کودکانی که بلوغ زودرس محیطی دارند ، سایر سطح هورمون ها ثابت مانده است.
– آزمایش اضافی برای بلوغ مرکزی زودرس
تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI ) : ( MRI ) مغز معمولاً برای کودکانی که بلوغ زودرس مرکزی دارند انجام می شود تا مشخص شود که آیا ناهنجاری مغزی باعث شروع بلوغ زودرس می شود یا خیر.
– آزمایش تیروئید
پزشک همچنین در صورت مشاهده علائم عملکرد کند تیروئید (کم کاری تیروئید) ، مانند خستگی ، کندی ، افزایش حساسیت به سرما ، یبوست ، افت عملکرد مدرسه یا رنگ پریدگی و خشکی پوست ، ممکن است آزمایش تیروئید برای فرزند شما تجویز کند .
– آزمایش اضافی برای بلوغ زودرس محیطی
سایر آزمایشات نیز برای كودكان دارای بلوغ زودرس محیطی برای یافتن علت بیماری آنها ضروری است . به عنوان مثال ، پزشک ممکن است آزمایش خون اضافی را برای بررسی سایر سطوح هورمون انجام دهد یا در دختران ، ممکن است سونوگرافی برای بررسی کیست تخمدان یا تومور انجام شود .
نحوه درمان بلوغ زودرس
هدف از درمان بلوغ زودرس، توقف بلوغ زودرس و شروع بلوغ است. لازم به ذکر است که در صورت مشخص بودن بلوغ ، به نوع بلوغ زودرس فرزند شما و دلیل اصلی آن بستگی دارد . اگر بلوغ زودرس کودک خفیف باشد و یا به آرامی پیشرفت کند ، ممکن است نیازی به درمان نباشد. هر چه شرایط ابتلا به بلوغ زودرس نزدیک تر به دوران بلوغ باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند . در غیر این صورت ، درمان به نوع بلوغ زودرس فرزند شما بستگی دارد .
– بلوغ زودرس مرکزی
هدف از درمان CPP مکث تولید غده هیپوفیز در تولید هورمون لوتئین ساز (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) است . دارویی به نام آگونیست GnRH می تواند به جلوگیری از فعالیت غدد کمک کند. این دارو معمولاً به صورت تزریق هر یک تا سه ماه یک بار انجام می شود ، یا به عنوان کاشتی است که در طی یک سال به آرامی دارو را آزاد می کند .
علاوه بر کند شدن بلوغ ، این روش درمانی ممکن است باعث شود کودک بدون هیچ درمانی بتواند قد بلندتر از سن رشد خود را داشته باشد.بعد از 16 ماه یا بیشتر ، درمان معمولاً متوقف می شود و بلوغ از سرگرفته می شود. هنگام درمان بلوغ زودرس مرکزی در بیمارستان کودکان بوستون ،از هورمون ترشح کننده هورمون لوتئین ساز (LHRH) استفاده می کنند. زیرا این هورمون ، با متوقف كردن غدد هیپوفیز در آزاد كردن گنادوتروپین ، بلوغ جنسی از این اختلال را متوقف می کند .
– بلوغ زودرس محیطی
از آنجا که PPP معمولاً از یک علت زمینه ای مانند تومور نشات می گیرد ، ممکن است درمان بیماری زمینه ای (مانند برداشتن تومور) برای جلوگیری از شروع زودرس بلوغ کافی باشد. با این حال ، ممکن است برای درمان این نوع از بلوغ ، داروهایی برای جلوگیری از تولید زودرس استروژن و تستوسترون نیز تجویز شود.
عوامل خطر بلوغ زودرس
عواملی که خطر بلوغ زودرس فرزند را افزایش می دهد عبارتند از :
- دختر بودن : دختران به احتمال بسیار زیاد دچار بلوغ زودرس می شوند .
- چاق بودن : کودکانی که به طور قابل توجهی اضافه وزن دارند بیشتر در معرض خطر بلوغ زودرس قرار دارند .
- قرار گرفتن در معرض هورمون های جنسی : تماس با کرم یا پماد استروژن یا تستوسترون یا سایر مواد حاوی این هورمون ها (مانند داروهای بزرگسالان یا مکمل های غذایی) می تواند خطر ابتلا به بلوغ زودرس کودک را افزایش دهد .
- داشتن سایر شرایط پزشکی : بلوغ زودرس ممکن است عارضه سندرم مک کون-آلبرایت یا هیپرپلازی مادرزادی آدرنال باشد ، شرایطی که شامل تولید غیر طبیعی هورمون های مردانه (آندروژن) است. در موارد نادر ، بلوغ زودرس نیز ممکن است با کم کاری تیروئید همراه باشد .
- دریافت پرتودرمانی از سیستم عصبی مرکزی : پرتودرمانی برای تومورها ، سرطان خون یا سایر شرایط می تواند خطر بلوغ زودرس را افزایش دهد .