علل ایجاد بیماری هپاتیت و روش های درمان آن - وبسایت خبری بی سی نیوز

هپاتیت چیست ؟

هپاتیت در اثر التهاب سلول های کبدی بوجود می آید . عفونت ویروسی از مهم ترین علل ایجاد این التهاب است اما موارد احتمالی دیگری نیز برای هپاتیت وجود دارد که از جمله ی آنها ، هپاتیت خود ایمنی است که در نتیجه عوارض مصرف برخی داروها ، سموم و الکل رخ می دهد . هپاتیت خودایمنی وقتی بدن آنتی بادی علیه بافت کبد شما ایجاد می کند ، رخ می دهد . وجود کبد برای دفع سموم از خون ، ذخیره ویتامین ها و تولید هورمون ها بسیار مهم می باشد که هپاتیت می تواند این روندها را مختل کند . کم کم پنج ویروس می تواند موجب ایجاد هپاتیت شود . سه مورد از شایع ترین های هپاتیت ، هپاتیت A ، B و C هستند . عفونت با هر کدام از این سه ویروس می تواند عوارض تهدید کننده ای برای زندگی فرد داشته باشد . هر یک از انواع هپاتیت ویژگی های مختلفی دارد و انتقال آن به روش های مختلفی اتفاق می افتد ، اما علائم آنها تقریبا مشابه است . در ادامه مقاله بی سی نیوز علل ایجاد این عارضه و راه های درمان آنرا بیان خواهیم کرد . با ما همراه باشید .

انواع هپاتیت

کبد در ناحیه فوقانی شکم قرار داشته که عملکردهای حیاتی بسیار مهمی را انجام می دهد . کارکرد کبد بر متابولیسم بدن تأثیر فراوانی می گذارد . در اینجا برخی از کارکردهای کبد را که بسیار حیاتی می باشند ذکر می کنیم :

• تولید صفرا ، که برای هضم غذا بسیار ضروری می باشد .
• سنتز عوامل لخته شدن
• فیلتر کردن سموم از بدن
• سنتز پروتئین های خون ، مانند آلبومین
• تجزیه کربوهیدرات ها ، چربی ها و پروتئین ها
• فعال سازی آنزیم ها ، پروتئین های تخصصی مهم برای عملکردهای بدن
• ذخیره گلیکوژن (نوعی قند) ، مواد معدنی و ویتامین ها (A ، D ، E و K)
• دفع بیلی روبین (محصولی از گلبولهای قرمز تجزیه شده) ، کلسترول ، هورمونها و داروها

عفونتهای ویروسی کبد که به عنوان هپاتیت طبقه بندی می شوند شامل هپاتیت A ، B ، C ، D و E. می باشد . ویروس متفاوتی مسئول هر نوع هپاتیت ویروسی است . هپاتیت A همیشه یک بیماری حاد ، کوتاه مدت برخلاف هپاتیت B ، C و D که به احتمال زیاد مداوم و مزمن هستند می باشد . هپاتیت E اغلبا حاد بوده و به ویژه در زنان بارداربسیارخطرناک می باشد . در اینجا به شرح هر یک از این عفونت ها به طور انحصاری می پردازیم :

هپاتیت A

یکی از انواع این عارضه هپاتیت A می باشد . این هپاتیت در اثر عفونت با ویروس هپاتیتA (HAV) ایجاد می شود که معمولاً با مصرف غذا یا آب آلوده به مدفوع از فرد آلوده به هپاتیت A منتقل می شود .

هپاتیت B

یک یدیگر از انواع این عارضه ، هپاتیت B است . این هپاتیت از طریق تماس با مایعات عفونی بدن مانند خون ، ترشحات واژن یا منی ، حاوی ویروس هپاتیت B (HBV) منتقل می شود . مصرف داروی تزریقی ، رابطه جنسی با شریک زندگی آلوده یا اشتراک تیغ با فرد آلوده از جمله عواملی است که خطر ابتلا به هپاتیت B را افزایش می دهد .

هپاتیت C

هپاتیت C در اثر ویروس هپاتیت C (HCV) بوجود می آید . این هپاتیت از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن آلوده از جمله ، استفاده از داروهای تزریقی و تماس های جنسی منتقل می شود .

هپاتیت D

هپاتیت D نیز که هپاتیت دلتا نامیده می شود ، عارضه ی جدی کبدی می باشد که توسط ویروس هپاتیت D (HDV) ایجاد می شود . HDV از طریق تماس مستقیم با خون آلوده منتقل می شود . هپاتیت D نوعی هپاتیت بوده که فقط همراه با عفونت هپاتیت B اتفاق می افتد . ویروس هپاتیت D بدون وجود هپاتیت B تکثیر نمی شود .

هپاتیت E

این بیماری از طریق آب منتقل می شود و توسط ویروس هپاتیت E (HEV) ایجاد می شود . هپاتیت E عمدتا در مناطقی که سرویس بهداشتی ضعیفی دارند ، یافت شده و معمولاً از بلع مواد مدفوع ناشی از آلودگی منبع آب است . این بیماری در ایالات متحده غیر معمول است ، با این حال ، موارد هپاتیت E در خاورمیانه ، آسیا ، آمریکای مرکزی و آفریقا گزارش شده است .

علل هپاتیت غیر عفونی

پاسخ خودکار سیستم

نوع دیگری از عارضه هپاتیت موجود است که آنرا تحت عنوان پاسخ خودکار نیز می شناسند . در اغلب موارد سیستم ایمنی بدن ، کبد را به عنوان یک ماده مضر اشتباه تشخیص می دهد و به آن حمله می کند . این باعث التهاب مداوم می شود و از خفیف تا شدید وجود دارد . همینطور در اغب موارد مانع عملکرد کبد شده و این عارضه در زنان نسبت به مردان سه برابر می باشد .

الکل و سموم دیگر

نوع دیگری از هپاتیت در اثر استفاده ی مداوم و مصرف زیاد الکل ایجاد می شود که می تواند باعث آسیب کبدی و التهاب شود . اغلب از این نوع هپاتیت به عنوان هپاتیت الکلی نیز یاد می شود . الکل به طور مستقیم به سلولهای کبد آسیب می رساند . با گذشت زمان نیز می تواند آسیب دائمی ایجاد و منجر به نارسایی کبد و سیروز ، ضخیم شدن و زخم شدن کبد شود . سایر علل سمی هپاتیت ، استفاده بیش از حد یا مصرف بیش از حد داروها و قرار گرفتن در معرض سموم می باشد .

علائم هپاتیت

شناخت علائم این عارضه بسیار مهم می باشد . در صورت تشخیص سریع آن میتوان به سرعت اقدامات تامینی برای درمان آنرا انجام داد و از شدت این عارضه جلوگیری کرد . اگر اشکالات عفونی هپاتیت دارید که مزمن هستند ، مانند هپاتیت B و C ، باید توجه داشته باشید که ممکن است در آغاز علائمی مشاهده نکنید . بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت ، علائم خفیف یا بدون علائم را تجربه می کنن و ممکن است آنها در زمان تاثر بر عملکرد کبد خود را نشان دهند . همچنین هپاتیت مزمن به آرامی ایجاد می شود ، بنابراین ممکن است این علائم و نشانه ها خیلی ظریف باشند که بتوان آنها را متوجه شد . بهتر است بدانیم مرحله حاد عفونت معمولاً خطرناک نیست ، اما عفونت مزمن و عوارض شدید کبدی می تواند با گذشت زمان ایجاد شود . شایان ذکر است ظهور این موارد ممکن است دهها سال طول بکشد . در اینجا برخی از علائم و نشانه های هپاتیت حاد که به سرعت خود را نشان می دهند ، ذکر می کنیم :

• تب
• خستگی شدید
• درد شکم
• خارش پوست
• مدفوع کم رنگ
• تهوع و استفراغ
• احساس ناخوشی
• علائم شبیه آنفولانزا
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن بی دلیل
• زردی پوست و چشم
• ادرار تیره یا مدفوع کم رنگ
• درد های عضلانی و مفصلی

یک فرد مبتلا به هپاتیت مزمن ممکن است دچار نارسایی کبد شود ، که می تواند شامل علائم زیر باشد :

• زردی
• گیجی
• کندوها
• ادرار تیره
• خارش پوست
• تورم اندام تحتانی
• مدفوع رنگ روشن
• خون در مدفوع یا استفراغ

تشخیص هپاتیت

مرحله تشخیص هپاتیت حائز اهمیت می باشد ، چراکه تشخیص نوع و مرحله ی این عارضه در تسریع درمان آن موثر می باشد . علائم انواع مختلف هپاتیت مشابه است ، اما انجام آزمایشات می تواند نوع خاصی عارضه فرد را تشخیص دهد . یک پزشک معاینه بدنی انجام می دهد و سوالاتی را می پرسد تا از احتمال قرار گرفتن فرد در معرض هپاتیت مطلع شود . در طول معاینه فیزیکی نیز به آرامی شکم شما را فشار می دهد تا ببیند آیا درد یا حساسیت وجود دارد یا خیر . اگر پوست یا چشم های شما زرد است ، پزشک در هنگام معاینه این موضوع را یادداشت می کند .  در اینجا برخی از روش های دیگر تشخیص این عارضه را ذکر می کنیم :

انجام آزمایش عملکرد کبد

یکی از روش های تشخیص هپایت انجام آزمایش کبد می باشد . آزمایشات عملکرد کبد از نمونه های خون برای تعیین میزان کارآیی کبد شما استفاده می کند . نتایج غیر طبیعی این آزمایشات ممکن است اولین نشانه وجود مشکلی باشد ، به خصوص اگر در معاینه فیزیکی بیماری کبد هیچ واکنشی نشان ندهید . سطح بالای آنزیم کبد ممکن است نشان دهد که کبد تحت فشار بوده ، آسیب دیده  یا به درستی کار نمی کند .

سایر آزمایشات خون

روش دیگر تشخیص هپاتیت انجام آزمایش خون می باشد که در اثر نیجه ی غیر طبیعی آزمایش های عملکرد کبد می باشد . پزشک احتمالاً آزمایش های خون دیگر را برای تشخیص منبع مشکل تجویز می کند . این آزمایشات می تواند ویروس های ایجاد کننده هپاتیت را بررسی ، همچنین می توان از آنها برای بررسی آنتی بادی هایی که در شرایطی مانند هپاتیت خود ایمنی شایع هستند استفاده کرد . همچنین ممکن است پزشک آزمایش اسید نوکلئیک را توصیه کند . آزمایش خون می تواند آنتی بادی ها را تشخیص داده و عملکرد کبد را ارزیابی کند ، در حالی که آزمایش های اسید نوکلئیک می تواند برای هپاتیت B و C سرعت تولید مثل ویروس در کبد را تأیید کند ، که این نشان می دهد تا چه حد فعال است .

سونوگرافی

سونوگرافی روش دیگر تشخیص هپاتیت می باشد . با استفاده از امواج اولتراسوند یک تصویر از ارگانهای داخل شکم می سازد و این آزمایش ، کبد و اندام های اطراف آنرا به صورت نزدیک نشان می دهد تا با استفاده از این آزمایش متخصص مایع در شکم فرد ، آسیب یا بزرگ شدن کبد ، تومورهای کبدی و ناهنجاری های کیسه صفرا را مشاهده کند . در اغلب موارد پانکراس در تصاویر سونوگرافی ظاهر می شود ، این می تواند یک آزمایش مفید در تعیین علت عملکرد غیر طبیعی کبد شما باشد .

نمونه برداری از کبد

بیوپسی کبد یک روش تهاجمی است که در آن پزشک یک نمونه بافت از کبد می گیرد . این کار از طریق پوست با سوزن انجام می شود و نیازی به جراحی ندارد . همچنین از سونوگرافی برای راهنمایی پزشک در هنگام گرفتن نمونه بیوپسی استفاده می شود . این آزمایش به پزشک شما اجازه می دهد تا تعیین کند که عفونت یا التهاب چه تاثیری بر کبد شما گذاشته است .

درمان هپاتیت

گزینه های درمان این عارضه با توجه به نوع هپاتیت و حاد یا مزمن بودن عفونت متفاوت است . در اینجا روش های های درمانی محتص هر عفونت را به صورت جدا ذکر می کنیم :

هپاتیت A

هپاتیت A معمولاً نیازی به درمان ندارد زیرا یک بیماری کوتاه مدت می باشد . اگر علائم باعث ناراحتی زیادی شود ، می تواند استراحت در رختخواب توصیه شود. اگر دچار استفراغ یا اسهال شدید ، دستورات پزشک خود را برای آبرسانی و تغذیه دنبال کنید. واکسن هپاتیت A برای جلوگیری از این عفونت در دسترس بوده و بیشتر کودکان واکسیناسیون را از 12 تا 18 ماهگی شروع می کنند . این یک سری از دو واکسن است . واکسیناسیون هپاتیت A برای بزرگسالان نیز در دسترس است و می تواند با واکسن هپاتیت B ترکیب شود .

هپاتیت B

هپاتیت حاد B به درمان خاصی نیاز ندارد . هپاتیت B مزمن با داروهای ضد ویروسی درمان می شود . این نوع درمان می تواند پرهزینه باشد زیرا باید چندین ماه یا سال ادامه یابد . درمان هپاتیت B مزمن نیز نیاز به ارزیابی و نظارت پزشکی منظم دارد تا مشخص شود آیا ویروس به درمان پاسخ می دهد یا نه . همچنین با واکسیناسیون می توان از هپاتیت B پیشگیری کرد . واکسیناسیون هپاتیت B را برای همه نوزادان توصیه می شود . سری سه واکسن به طور معمول در شش ماه اول کودکی تکمیل می شود . این واکسن همچنین برای کلیه مراقبت های بهداشتی و پرسنل پزشکی توصیه می شود .

هپاتیت C

از داروهای ضد ویروسی برای درمان هر دو نوع حاد و مزمن هپاتیت C استفاده می شود . افرادی که به هپاتیت C مزمن مبتلا می شوند به طور معمول با ترکیبی از داروهای ضد ویروسی درمان می شوند . همچنین ممکن است برای تعیین بهترین شکل درمان به آزمایش بیشتری نیاز داشته باشند . افرادی که در اثر هپاتیت C مزمن به سیروز (زخم کبد) یا بیماری کبدی مبتلا می شوند ، ممکن است کاندید پیوند کبد باشند . در حال حاضر ، هیچ واکسینی برای هپاتیت C وجود ندارد .

هپاتیت D

در حال حاضر هیچ داروی ضد ویروسی برای درمان هپاتیت D موجود نمی باشد . دارویی به نام آلفا اینترفرون می تواند برای درمان هپاتیت D استفاده شود ، اما فقط در حدود 25 تا 30 درصد از افراد بهبود را نشان می دهد . با واکسیناسیون هپاتیت B می توان از هپاتیت D پیشگیری کرد ، زیرا عفونت با هپاتیت B برای ایجاد هپاتیت D ضروری است .

هپاتیت E

در حال حاضر ، هیچ روش درمانی پزشکی خاصی برای درمان هپاتیت E در دسترس نیست . از آنجا که عفونت اغلب حاد است ، معمولاً به خودی خود برطرف می شود . به افراد مبتلا به این نوع عفونت اغلب توصیه می شود استراحت کافی داشته باشند ، مایعات زیادی بنوشند ، مواد مغذی کافی دریافت کنند و از الکل خودداری کنند . با این حال ، زنان بارداری که به این عفونت مبتلا می شوند ، نیاز به نظارت و مراقبت دقیق دارند .

جلوگیری از هپاتیت

روش های جلوگیری از انتقال هپاتیت به نوع عفونت آن بستگی دارد . برای افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند ، متخصصان توصیه می کنند که برای هپاتیت B و C مرتباً غربالگری کنند ، همچنین پزشکان به طور معمول هپاتیت B و C را در دوران بارداری غربالگری می کنند . در اینجا به شرح برخی از روش های جلوگیری از ابتلا به آن بر اساس نوع مشخص شده می پردازیم :

هپاتیت A

برخی از راه های جلوگیری از عفونت عبارتند از:

• شستن دستها با دقت بعد از استفاده از دستشویی و قبل از خوردن غذا .
• اطمینان حاصل کنید که غذا کاملاً پخته شده باشد .
• هنگام مسافرت فقط آب بطری بنوشید .
• از مصرف میوه ها و سبزیجات که ممکن است در آب آلوده شسته یا رشد کرده باشند خودداری کنید .

هپاتیت B و C

• فرد باید با هر شریک جنسی صریحاً در مورد ویروس هایی که دارند صحبت کند .
• در حین رابطه جنسی از روش مانع مانند کاندوم استفاده کنید .
• فقط از سوزن های تمیز و استفاده نشده قبلی استفاده کنید .
• از به اشتراک گذاشتن مسواک ، تیغ و ابزار مانیکور خودداری کنید .
• بررسی کنید که هر وسیله خال کوبی یا طب سوزنی استریل است .

عوارض هپاتیت

هپاتیت مزمن B یا C اغلب می تواند منجر به مشکلات جدی تری در سلامتی شود . از آنجا که ویروس کبد را تحت تأثیر قرار می دهد ، افراد مبتلا به هپاتیت B یا C مزمن در معرض خطرات زیر می باشند :

• بیماری مزمن کبدی
• سیروز
• سرطان کبد

هنگامی که کبد شما عملکرد طبیعی خود را متوقف می کند ، ممکن است نارسایی کبدی رخ دهد که عوارض آن عبارت اند از :

• اختلالات خونریزی
• تجمع مایعات در شکم ، معروف به آسیت
• افزایش فشار خون در رگهای ورودی که به کبد وارد شده ، معروف به فشار خون بالا
• نارسایی کلیه
• انسفالوپاتی کبدی ، که می تواند شامل خستگی ، از دست دادن حافظه و کاهش توانایی های ذهنی ناشی از تجمع سموم مانند آمونیاک باشد که بر عملکرد مغز تأثیر می گذارد .
• سرطان هپاتوسلولار ، که نوعی سرطان کبد است .
• مرگ

افراد مبتلا به هپاتیت B و C مزمن توصیه می شوند از مصرف الکل خودداری کنند زیرا این امر می تواند بیماری کبدی و نارسایی را تسریع کند . برخی از مکمل ها و داروها همچنین می توانند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارند . اگر به هپاتیت B یا C مزمن مبتلا هستید ، قبل از مصرف هر داروی جدید با پزشک خود مشورت کنید .